Kalbimiz, vücudumuza kan pompalayan hayati bir organdır ve bu pompalama görevini dört adet kapakçık sayesinde kusursuzca yerine getirir. Bu kapakçıklardan biri olan aort kapağı, kalbin sol karıncığından çıkan kanın ana atardamar olan aorta geçişini kontrol eder. Zamanla, özellikle ileri yaşlarda, aort kapağı kireçlenerek sertleşebilir ve tam olarak açılamaz hale gelebilir. Aort darlığı olarak adlandırılan bu durum, kalbin kanı vücuda pompalamak için çok daha fazla çalışmasına neden olur. Bu durum ilerlediğinde nefes darlığı, göğüs ağrısı, bayılma ve ani ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
Geçmişte aort darlığının tek çözümü açık kalp ameliyatı iken, günümüzde tıp teknolojisindeki gelişmeler sayesinde TAVI (Transcatheter Aortic Valve Implantation) adı verilen ameliyatsız bir yöntemle kalp kapağı değişimi mümkün hale gelmiştir. Bu devrim niteliğindeki yöntem, özellikle açık kalp ameliyatı riski yüksek olan hastalar için umut ışığı olmuştur.
Ameliyatsız Kalp Kapağı Değişimi Nedir?
Ameliyatsız kalp kapağı değişimi, yani TAVI, göğüs kafesi açılmadan ve kalp durdurulmadan, kasık atardamarı gibi büyük bir damar yoluyla kalbe ulaşılarak daralmış aort kapağının yerine yeni bir biyolojik kapak yerleştirilmesi işlemidir. Bu minimal invaziv prosedür, genellikle anjiyografi laboratuvarında, hafif bir anestezi (sedasyon) altında gerçekleştirilir. Kasıktan ince bir kateter (tüp) yardımıyla ilerletilen yeni kapak, sıkıştırılmış bir halde daralmış olan eski kapağın içine yerleştirilir ve burada genişletilerek fonksiyon görmesi sağlanır. Eski kapağın kalıntıları yeni kapağın etrafında bir iskele görevi görür. Bu sayede hastalar, açık kalp ameliyatının getirdiği büyük cerrahi kesi, genel anestezi, kanama riski ve uzun iyileşme süreci gibi zorluklardan korunmuş olur.
Ameliyatsız Kalp Kapağı Değişimi Hangi Durumlarda Uygulanmaktadır?
TAVI yöntemi ilk olarak, açık kalp ameliyatının çok riskli olduğu veya yapılamayacağı düşünülen ileri yaştaki ve ek sağlık sorunları (akciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, geçirilmiş kalp ameliyatları vb.) bulunan hastalar için geliştirilmiştir. Ancak yöntemin başarısı ve güvenilirliğinin kanıtlanmasıyla birlikte kullanım alanı genişlemiştir. Günümüzde TAVI, şu durumlardaki hastalara uygulanmaktadır:
- Yüksek Cerrahi Riskli Hastalar: İleri yaş, zayıf genel sağlık durumu veya ciddi ek hastalıkları nedeniyle açık kalp ameliyatı riski kabul edilemez derecede yüksek olan hastalar TAVI için en uygun adaylardır.
- Orta Cerrahi Riskli Hastalar: Yapılan çalışmalarda TAVI’nin orta risk grubundaki hastalarda da açık kalp ameliyatı kadar başarılı ve güvenli olduğu gösterilmiştir. Bu hasta grubunda da karar, hasta özelinde değerlendirilerek verilir.
- Düşük Cerrahi Riskli Hastalar: Son dönemdeki bilimsel veriler, TAVI yönteminin belirli düşük riskli hastalarda da bir seçenek olabileceğini göstermektedir. Bu konuda karar verilirken hastanın anatomik yapısı, yaşı ve tercihi göz önünde bulundurulur.
Her hasta, bir Samsun Kalp Doktoru liderliğindeki, kardiyologlar ve kalp cerrahlarından oluşan bir "kalp takımı" tarafından detaylıca değerlendirilir ve en uygun tedavi yöntemine ortaklaşa karar verilir.
Ameliyatsız Kalp Kapağı Değişimi İçin Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Aort darlığının teşhisi ve TAVI yöntemine uygunluğun değerlendirilmesi için kapsamlı bir inceleme süreci gereklidir. Bu süreçte kullanılan başlıca tanı yöntemleri şunlardır:
- Ekokardiyografi (EKO): Kalp ultrasonu olarak da bilinen bu temel test ile kalp kapaklarının yapısı, darlığın derecesi, kalbin pompalama gücü ve diğer kalp fonksiyonları ağrısız bir şekilde değerlendirilir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT) Anjiyografi: Bu yöntem TAVI planlamasının en kritik adımıdır. Üç boyutlu görüntüler sayesinde aort kapağının ve aort damarının çapı hassas bir şekilde ölçülür. Kasıktan kalbe uzanan damar yollarının (femoral arterler) genişliği ve yapısı incelenerek işleme uygunluğu değerlendirilir. Yerleştirilecek kapağın boyutu ve tipi bu ölçümlere göre belirlenir.
- Koroner Anjiyografi: Özellikle göğüs ağrısı şikayeti olan veya risk faktörleri bulunan hastalarda, kalbi besleyen koroner damarlarda bir darlık olup olmadığını kontrol etmek amacıyla yapılır. Eğer önemli bir darlık saptanırsa, TAVI işlemi sırasında veya öncesinde bu darlığa stent ile müdahale edilebilir.
- Solunum Fonksiyon Testleri ve Kan Tahlilleri: Hastanın genel sağlık durumunu ve ameliyat riskini belirlemek için yapılan ek testlerdir.
Ameliyatsız Kalp Kapağı Değişiminde TAVİ Tedavi Yöntemi
TAVI işlemi, yüksek teknolojiye sahip bir anjiyografi laboratuvarında, deneyimli bir ekip tarafından gerçekleştirilir. İşlem adımları genel olarak şöyledir:
- Giriş Yolu: İşlem çoğunlukla kasık bölgesindeki femoral arterden girilerek yapılır. Bu bölge lokal anestezi ile uyuşturulur ve hasta hafif bir sedasyon ile rahatlatılır.
- Kateterin İlerletilmesi: Giriş yerinden damar içine yerleştirilen bir kılıf aracılığıyla, sıkıştırılmış yeni kapakçığı taşıyan kateter sistemi kalbe doğru ilerletilir.
- Kapak Yerleştirme: Kateter, floroskopi (hareketli röntgen) ve ekokardiyografi görüntüleri eşliğinde, hastalıklı aort kapağının tam üzerine konumlandırılır.
- Yeni Kapağın Açılması: Doğru pozisyon sağlandıktan sonra yeni biyolojik kapak, kontrollü bir şekilde genişletilir. Genişleyen kapak, eski ve kireçli kapağı kenarlara doğru iterek onun yerine yerleşir ve hemen çalışmaya başlar.
- Kontrol ve Sonlandırma: Yeni kapağın düzgün çalıştığı ve herhangi bir sızıntı olmadığı kontrol edildikten sonra kateter sistemi geri çekilir ve kasıktaki giriş yeri özel bir kapatma cihazı ile kapatılır.
İşlem genellikle 1-2 saat sürer ve hastalar genellikle işlemden sonraki birkaç gün içinde taburcu olabilirler.
Sonuç
TAVI yöntemi, ileri derecede aort darlığı olan ve özellikle açık kalp ameliyatı için yüksek risk taşıyan hastalara daha konforlu, daha güvenli ve daha hızlı bir iyileşme süreci sunan modern bir tedavi mucizesidir. Göğüs kafesi açılmadan, kalp durdurulmadan yapılan bu işlem, hastaların kısa sürede normal yaşamlarına dönmelerine olanak tanır. Aort darlığına bağlı şikayetleriniz varsa veya size bu teşhis konulduysa, tedavi seçeneklerinizi değerlendirmek üzere alanında uzman bir Samsun Kalp Doktoru ile görüşmeniz, yaşam kalitenizi artırmak ve sağlığınızı korumak için atacağınız en önemli adımdır.
Sık Sorulan Sorular
TAVI işlemi ağrılı mıdır?
Hayır. İşlem genellikle lokal anestezi ve sedasyon (hafif uyku hali) altında yapıldığı için hasta ağrı hissetmez. İşlem sonrası kasık bölgesinde hafif bir hassasiyet olabilir.
TAVI sonrası iyileşme süreci nasıldır?
- İyileşme, açık kalp ameliyatına göre çok daha hızlıdır. Hastalar genellikle işlemden 1-2 gün sonra ayağa kalkabilir ve 3-4 gün içinde taburcu olabilirler. Çoğu hasta bir hafta içinde günlük aktivitelerine dönebilir.
TAVI ile takılan kapakların ömrü ne kadardır?
TAVI’de kullanılan biyolojik kapaklar, cerrahi olarak takılan biyolojik kapaklarla aynı malzemeden yapılmıştır. Bu kapakların dayanıklılığı genellikle 10-15 yıl veya daha uzundur.
Herkes TAVI için uygun bir aday mıdır?
- Hayır. Her hasta TAVI için uygun olmayabilir. Hastanın damar yapısı, kapak anatomisi ve genel sağlık durumu, yönteme uygunluğu belirleyen faktörlerdir. Bu karar, detaylı incelemeler sonucunda bir kalp takımı tarafından verilir.
İletişime Geçin
Doktora Danış
Hakkımda
2011 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. 2012-2016 yılları arasında Dokuz Eylül Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı’nda Araştırma Görevlisi olarak görev yaptım ve Kardiyoloji Asistanlığı sürecini tamamladım.