Kalbinizin her atışı, hayati bir senfoninin notası gibidir. Ancak bazen bu ritim bozulabilir. Kalp ritim bozuklukları, yani aritmiler, kalbin normalden hızlı, yavaş veya düzensiz çalışması durumudur. Çoğu zaman zararsız olabilen bu durum, bazen altta yatan ciddi bir kalp hastalığının habercisi olabilir. Bu yazıda, aritmiler hakkında bilmeniz gereken her şeyi ve modern tedavi yöntemlerini bulabilirsiniz.
Kalp Ritim Bozukluğu Türleri
Aritmiler, kalbin hangi bölgesinden kaynaklandığına ve kalp hızına göre sınıflandırılır. Başlıca türleri şunlardır:
- Taşikardi (Hızlı Kalp Atışı): Kalbin istirahat halinde dakikada 100 atışın üzerinde atmasıdır.
- Atriyal Fibrilasyon (AF): En sık görülen ciddi ritim bozukluğudur. Kalbin kulakçıkları düzensiz ve çok hızlı bir şekilde kasılır. İnme (felç) riskini artırması nedeniyle önemlidir.
- Supraventriküler Taşikardi (SVT): Genellikle aniden başlayıp aniden sonlanan, düzenli ve hızlı kalp atış ataklarıdır.
- Ventriküler Taşikardi (VT): Kalbin karıncıklarından kaynaklanan, hayatı tehdit edebilen ciddi bir ritim bozukluğudur.
- Bradikardi (Yavaş Kalp Atışı): Kalbin istirahat halinde dakikada 60 atışın altında atmasıdır. Her zaman bir sorun işareti olmasa da baş dönmesi ve bayılmaya neden olabilir.
- Ekstrasistol (Ekstra Atım): Normal ritmin arasına giren erken veya fazladan vurulardır. Genellikle "kalbim tekledi" veya "kuş çırpınması" şeklinde hissedilir ve çoğu zaman zararsızdır.
Kalp Ritim Bozukluğu Belirtileri
Ritim bozuklukları her zaman belirti vermeyebilir. Belirti verdiğinde ise en sık şunlar görülür:
- Çarpıntı: Kalp atışlarını güçlü, hızlı veya düzensiz hissetme.
- Kalbin Teklemesi: Kalp atışları arasında bir duraksama ve ardından güçlü bir vuru hissi.
- Baş Dönmesi veya Sersemlik Hissi.
- Göz Kararması ve Bayılma (Senkop).
- Nefes Darlığı.
- Göğüste Baskı veya Ağrı Hissi.
- Çabuk Yorulma ve Halsizlik.
Kalp Ritim Bozukluğu Neden Olur?
Aritmilerin birçok nedeni olabilir:
- Yapısal Kalp Hastalıkları: Koroner arter hastalığı, kalp krizi geçmişi, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları.
- Hipertansiyon: Yüksek kan basıncı.
- Tiroid Hastalıkları: Özellikle tiroid bezinin aşırı çalışması (hipertiroidi).
- Elektrolit Dengesizlikleri: Kandaki potasyum, magnezyum gibi minerallerin seviyelerindeki anormallikler.
- Bazı İlaçlar: Grip ilaçları, bazı antibiyotikler veya diyet hapları.
- Aşırı Alkol, Kafein veya Sigara Tüketimi.
- Uyuşturucu Madde Kullanımı.
- Stres ve Anksiyete.
Zararsız Ritim Bozuklukları
Her ritim bozukluğu tehlikeli değildir. Özellikle ekstrasistoller (ekstra atımlar), sağlıklı bireylerin çoğunda görülebilir. Stres, yorgunluk, aşırı kafein veya alkol tüketimi bu durumu tetikleyebilir. Genellikle altta yatan bir kalp hastalığı yoksa bu tür aritmiler zararsız kabul edilir ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir. Ancak yine de bu hisleri yaşayan bir kişinin, durumun zararsız olduğundan emin olmak için bir kardiyoloji uzmanına başvurması önemlidir.
Psikolojik Kalp Ritim Bozukluğu
Panik atak, anksiyete bozukluğu ve yoğun stres gibi psikolojik durumlar, vücudun "savaş ya da kaç" tepkisini tetikleyerek adrenalin salınımına neden olur. Bu durum, kalbin hızlanmasına ve çarpıntı hissine yol açabilir. Bu çarpıntılar genellikle "Sinüs Taşikardisi" olarak adlandırılır ve kalbin kendisinde bir sorun olmamasına rağmen kişi tarafından yoğun bir endişe ile hissedilir. Böyle bir durumda, altta yatan bir kalp hastalığını dışlamak için bir Samsun Kalp Doktoru tarafından yapılacak kardiyolojik değerlendirme, hem hastayı rahatlatır hem de doğru yönlendirmeyi sağlar.
Kalp Ritim Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?
Aritmi tanısı için öncelikle hastanın şikayetleri dinlenir ve fiziki muayene yapılır. Kesin tanı için kullanılan yöntemler şunlardır:
- Elektrokardiyografi (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden temel bir testtir.
- Ekokardiyografi (EKO): Kalbin ultrasonudur; yapısını, kapaklarını ve fonksiyonlarını değerlendirir.
- Ritim Holter: Hastanın üzerine takılan ve 24-48 saat (bazen daha uzun) boyunca kalp ritmini sürekli kaydeden taşınabilir bir EKG cihazıdır.
- Efor (Egzersiz) Testi: Efor sırasında ortaya çıkan ritim bozukluklarını tespit etmek için kullanılır.
- Elektrofizyolojik Çalışma (EPS): Ritim bozukluğunun kesin tipini ve kaynağını belirlemek için kasıktan kalbe ilerletilen özel elektrot kateterler aracılığıyla yapılan ileri bir tanı yöntemidir.
Kalp Ritim Bozukluğu (Aritmi) Tedavisi
Aritmi tedavisi, ritim bozukluğunun tipine, şiddetine ve altta yatan nedene göre kişiye özel olarak planlanır.
- İlaç Tedavisi: Ritim düzenleyici (antiaritmik) ilaçlar, kalp hızını kontrol altına almak veya normal ritmi sürdürmek için kullanılır. Atriyal fibrilasyon gibi durumlarda inme riskini azaltmak için kan sulandırıcı ilaçlar da tedaviye eklenir.
- Elektroşok (Kardiyoversiyon): Hayatı tehdit eden veya ilaçla düzelmeyen bazı ritim bozukluklarında, göğse verilen kontrollü bir elektrik şoku ile kalbin normal ritmine dönmesi sağlanır.
- Ablasyon Tedavisi: EPS işlemi sırasında ritim bozukluğuna neden olan anormal kalp dokusu tespit edildiğinde, aynı seansta "radyofrekans" veya "krio (dondurma)" enerjisi kullanılarak bu odağın ortadan kaldırılması işlemidir. Birçok ritim bozukluğu türünde tam bir tedavi sağlar.
- Kalp Pili (Pacemaker): Özellikle kalbin yavaş çalıştığı durumlarda (bradikardi), kalbe düzenli elektrik sinyalleri göndererek normal hızda çalışmasını sağlayan bir cihazdır.
- ICD (Şok Veren Kalp Pili): Hayatı tehdit eden hızlı ritim bozukluklarını (ventriküler taşikardi gibi) algılayıp otomatik olarak şok vererek düzelten, hayat kurtarıcı bir cihazdır.
Sizin için en uygun tedavi yöntemine, yapılacak detaylı incelemeler sonucunda karar verilecektir. Alanında yetkin bir Samsun Kalp Doktoru ile görüşmek, bu süreçteki en önemli adımdır.
Sonuç
Kalp ritim bozuklukları, "kalbim tekliyor" gibi basit bir histen, hayatı tehdit eden ciddi durumlara kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Hissettiğiniz çarpıntının nedenini bilmek ve altta yatan bir sorun olup olmadığını anlamak, hem sağlığınızı korumak hem de endişelerinizi gidermek için kritiktir. Günümüzde ilaç tedavisinden ablasyon gibi kesin çözüm sunan yöntemlere kadar aritmi tedavisinde birçok etkili seçenek bulunmaktadır. Kalbinizin ritmindeki herhangi bir anormalliği hafife almayın ve doğru tanı ve tedavi için uzman bir hekime başvurun.
Her çarpıntı hissettiğimde doktora gitmeli miyim?
Eğer çarpıntı sık tekrarlıyorsa, uzun sürüyorsa veya baş dönmesi, göz kararması, nefes darlığı gibi ek şikayetler eşlik ediyorsa mutlaka bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız. Nadiren olan ve saniyeler içinde geçen "teklemeler" genellikle zararsızdır ancak emin olmak için bir kez kontrol edilmekte fayda vardır.
Kahve içmek veya spor yapmak ritim bozukluğunu tetikler mi?
Evet. Kafein, bazı kişilerde hassasiyeti artırarak çarpıntıyı tetikleyebilir. Spor sırasında kalbin hızlanması normaldir ancak egzersizle başlayan düzensiz veya aşırı hızlı ritimler bir soruna işaret edebilir ve araştırılması gerekir.
Ablasyon işlemi zor ve riskli bir tedavi midir?
Ablasyon, tecrübeli ellerde yapıldığında başarı oranı yüksek ve riski düşük bir işlemdir. Anjiyo gibi kasıktan girilerek yapılır. İşlem sonrası hastalar genellikle bir gün içinde normal hayatlarına dönebilirler. Birçok ritim bozukluğu için kalıcı bir çözüm sunması en büyük avantajıdır.
Ritim Holter takılıyken normal hayatıma devam edebilir miyim?
Evet. Holter cihazının amacı, tam da günlük yaşamınız sırasında kalp ritminizin nasıl olduğunu kaydetmektir. Cihaz takılıyken her zamanki aktivitelerinizi yapmanız, hatta şikayetiniz olduğunda bunu not almanız istenir. Sadece cihazı sudan korumanız (duş almamak gibi) gerekir.
İletişime Geçin
Doktora Danış
Hakkımda
2011 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. 2012-2016 yılları arasında Dokuz Eylül Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı’nda Araştırma Görevlisi olarak görev yaptım ve Kardiyoloji Asistanlığı sürecini tamamladım.